Wond exsudaat heeft een essentiële rol in de wondgenezing. Het voorkomt uitdroging van de wond en zorgt voor de noodzakelijke voedingsstoffen, die onder meer nodig zijn voor de wondgenezing.
Wanneer er sprake is van overvloedig exsudaat is er een risico op maceratie van het omringende weefsel, waarbij het exsudaat vaak in combinatie met infectie de omringende huid bedreigd. Dit zorgt vaak voor een vertraging en stagnatie van de wondgenezing.
In het exsudaat zitten veel belangrijke stoffen die de wondgenezing beïnvloeden, dit zijn onder andere; elektrolyten, voedingsstoffen, eiwitten, groeifactoren, leukocyten, macrofagen, bloedplaatjes, neutrofielen en micro-organismen.
Bij een normaal genezende wond neemt de hoeveelheid exsudaat na verloop van tijd af. Bij een wond met verstoorde genezing kan de hoeveelheid exsudaat in de loop van de tijd toenemen of veranderen van samenstelling.
Om de beste omstandigheden voor wondgenezing te behouden, is een optimale hoeveelheid exsudaat nodig om het zogenaamde vochtige genezingsmilieu in stand te houden. Te veel of geen exsudaat kan het genezingsproces vertragen.
Daarom is het belangrijk om het juiste verband te kiezen voor de hoeveelheid exsudaat in de wond. Bij droge wonden (zonder exsudaat) moet het verband vocht leveren en bij wonden met te veel exsudaat moet het verband het teveel absorberen.
Een verandering in de kleur, geur of dichtheid van het exsudaat kan duiden op een verandering in de conditie van de wond of op een ontstekingsproces/infectie in de wond en het is een signaal om de wond door een specialist te laten bekijken en beoordelen.
Tabel 1 Type verband en indicatie voor gebruik bij verschillende niveaus van wondexsudaat.
Type verband | Exsudaatniveau | |||
geen | laag | gemiddeld | hoog | |
doel van het aankleden | de wond hydrateren | exsudaat behouden | overtollig exsudaat absorberen | overtollig exsudaat absorberen |
hydrogel | √ | √ | ||
polyurethaan membraan | √ | |||
hydrocolloïde | √ | √ | ||
polyurethaan verband | √ | √ | ||
calciumalginaat | √ | √ |